(۷)

بدین ترتیب، امروز زندگانی روزمره و عادی هر فرد از افراد جهان، در هر منطقه جغرافیایی و با هر شرایط اجتماعی و اقتصادی، با زندگی روزمره سایر افراد جامعه جهانی وابستگی یافته است. هیچ تغییر و اتفاقی در سطح ملی در هیچ جا روی نمیدهد که کم و بیش در زندگی ملل و جوامع دیگر مؤثر واقع نگردد. معادله اجتماعی جهان امروز، معادله ای بسیار پیچیده است که در آن عناصر متعدد و متنوعی برای اولین بار شرکت جسته اند و طبعا در تمام موارد، باید به حساب گذاشته شوند. افریقای سیاه که تا پایان جنگ جهانی دوم اصولا در معادلات جهانی جایی نداشت، اکنون یک سوم از تمام آراء سازمان ملل متحد را در اختیار دارد. کشوری مانند ژاپن که نزدیک دو هزار و پانصد سال در را به روی خویش بسته بود، امروز به صورت یک "غول اقتصادی" در همه جای دنیا حاضر است. مملکتی به نام ایالات متحده امریکا که تا دو قرن پیش اساسا وجود نداشت، اکنون کشوری ابرقدرت است و امریکای لاتین که تمدنهایی درخشان ولی منزوی را در طول قرون دراز پرورش داد و بعد منقرض کرد، اکنون ایفای نقشی فعال را در صحنه جهانی به عهده دارد.

"جهانی شدن" دنیای ما با شرکت الزامی و اجتناب ناپذیر کشورها و ملتها و جوامع آن در همه مسائل اساسی و بین المللی، وجه مشخص دنیایی است که امروز ما در آن زندگی میکنیم و فردا فرزندان ما در آن زندگی خواهند کرد. مسائل و مشکلات بسیار زیاد و پیچیده دنیای ما، مشکلات و مسائلی است که همین جنبه دنیایی برای آن به وجود آورده است. زیرا بر اساس این ضابطه اکنون هر کشوری مسائل اقتصادی و اجتماعی خود را وارد کفه معادلات و روابط دنیایی کرده است. امروز ما شاهد بزرگترین پیشرفت ها و موفقیتهای بشری در زمینه های دانش و صنعت هستیم که حاصل آنها، استقرار تمدن مادی بسیار درخشانی است. در پرتو این تمدن، جامعه بشری منابع مختلف طبیعت را در حد گسترده ای که هرگز نظیر نداشته، در خدمت خود به کار گرفته است. خیلی از ذخایر معدنی که از آغاز پیدایش زمین به وجود آمده اند و قابل تجدید نیستند و مجموعه ذخایر انرژی به خصوص نفت که محصول صدها میلیون سال هستند، در جریان زندگی تنها چند نسل به طوری مورد بهره برداری قرار گرفته اند که اکنون در معرض نابودی کامل قرار دارند. انسان عصر حاضر منابعی را که در طول اعصار پدید آمده است (از آغاز پیدایش زمین برای منابع فلزی، سه میلیارد سال برای ذغال سنگ، ششصد میلیون سال برای نفت) در مدنی بسیار کوتاہ می بلعد. آهنگ مصرف مواد نفتی در حال حاضر پانصد هزار برابر سریع تر از مدتی است که برای پیدایش آنها لازم بودہ است. طبق برآورد آخرین "کنفرانس جهانی انرژی" که چند ماه پیش در استانبول برگزار شد، با آهنگ کنونی مصرف، ذخایر نفتی موجود جهان فقط برای سی و هفت سال و در صورت افزایش مصرف برای مدتی از این هم کمتر کفایت می کند.

در تمدن کنونی ما سطح تولید تنها در نیم قرن اخیر از تمام تولید تاریخ گذشته تجاوز کرده. چنان که فی المثل نیمی از همه مقدار ذغالی که از قرن دوازدهم مسیحی تا به امروز استخراج شده، تنها مربوط به چهل ساله اخیر بوده است. بدین جهت مسلم است که دوران اقتصاد متکی به منابع فسیلی دوران کوتاهی بیش نخواهد بود. در حالی که نیاز ما به انرژی در آینده به مراتب بیش از گذشته و حال خواهد بود.

در پرتو این تمدن علمی و صنعتی، دگرگونی ژرفی در ساختمان جامعه جهانی نیز حاصل شده است. غلبه بشر یا لااقل بخشی از جامعه بشری بر قسمت اعظم بیماری ها، همراه با تغذیه بهتر و شرایط اجتماعی عالی تر باعث شده است که جمعیت جهان در عصر ما تنها در طول یک نسل دو برابر شود. در صورتی که در دوران قبل از قرن هفدهم همین کار نزدیک به دو هزار سال وقت گرفته بود. تمدن صنعتی فاصله ها را از میان برداشته و شرایط زندگی را به صورتی که هرگز در تاریخ بشر نظیر نداشته است، تعدیل کرده و کیفیت رفاهی را صدها برابر بالاتر برده است. امروز امکانات و شرایط  فنی و در عین حال فراوانی منابع زمینی و زیرزمینی مورد دسترسی بشر طوری است که اگر قابل تقسیم به همه افراد جهان باشد، هر فرد بشری می تواند از یک زندگی سالم و مرفه که برای هیچ یک از نسل های گذشته تا بدین حد امکان آن نبودہ است، برخوردار شود. بدین ترتیب دنیای ما همه چیز را، برای آن که این کره مأمن شایسته ای جهت چهار میلیارد نفر ساکنان آن باشد (که تا آخر قرن حاضر، هفت میلیارد نفر خواهند شد) در اختیار دارد. ولی مشکل در اینجاست که رشد فکری و اجتماعی بشر هم آهنگ با رشد دانش و صنعت او پیش نرفته است و در عصر فضا نیز غالبا حاکم سرنوشت ملل زمین، غرایز و امیال مهار نشده ای است که از دورانهای تاریک گذشته برای آنها باقی مانده است.