(۳۹)

به موجب آمارگیری سال ۲۵۲۵ ( ۱۳۴۵ خورشیدی) تعداد روستاهای ایران ۶۶٫۷۴۵ ده یا قریه در سطوح مختلف اعلام شد که طبق قانون اصلاح امور اجتماعی و عمران دهات، مشمول خدمات نوسازی می شوند. این خدمات، راه سازی، آب آشامیدنی، تاسیسات بهداشتی و خدمات پزشکی، حمام، مدرسه، کتابخانه، برق، پست و تلگراف و تلفن، فروشگاه های تعاونی، خانه های فرهنگ روستایی، مرکز آموزش حرفه ای، بانک، خانه های سازمانی و خانه های مسکونی را شامل می شود و بدین ترتیب بالمآل همه خدماتی که تاکنون در اختیار شهروندان قرار گرفته است، در اختیار جامعه روستایی و کشاورزان نیز قرار می گیرد.

      

با اجرای سومین مرحله اصلاحات ارضی دیگر هیچ گونه مالکی که عده ای کشاورز برای او کار کنند، در مملکت باقی نمانده است و اکنون تنها مالکانی که وجود دارند کسانی هستند که روی زمینهای خود با استفاده از ماشین آلات کشاورزی و با استخدام کارگر کشاورز، کار می کنند. با پایان عصر ارباب و رعیتی، امروز هر کسی زمین را فقط برای خودش کشت می کند.

ولی بر اساس این شرایط جدید، منافع کشاورزان ایجاب می کند که کار آنها نه به صورت فردی و خصوصی، بلکه به صورت شرکت در واحدهای اقتصادی کشاورزی انجام گیرد. زیرا بهره گیری از زمین در سطح و کیفیت لازم مستلزم برخورداری از سرمایه کافی و وسائل کشاورزی مکانیزه و استفاده از تخصص های فنی و حرفه ای است که فقط سازمان های دسته جمعی کشاورزی مانند شرکتهای سهامی زراعی، امکان آن را دارند. در این شرکت ها که ما ایجاد و توسعه آنها را تشویق می کنیم مالکان این اراضی با زمین های خود وارد شرکت می شوند و به جای زمین خویش سهام دریافت می دارند. در حالی که زمین در مالکیت آنها باقی می ماند. منتها نمی توانند زمین تازه ای بخرند یا بفروشند و فقط می توانند سهام خود را خرید و فروش کنند. این خرید و فروش نیز منحصرا میان سهام داران عملی می شود و کسی نمی تواند از خارج وارد شرکت شود و سهام خریداری کند.

ضمنا با درگذشت این افراد، وراث آنان، وراث زمین نمی شوند. بلکه وراث سهام می شوند. بدین ترتیب شرکت با چند هزار هکتار زمین خود دست نخورده باقی می ماند و چنین مقدار زمینی میتواند با اجرای طرحهای کوتاه مدت و بلند مدت به منظور استفاده از شرایط و امکانات کشاورزی مدرن مورد حداکثر بهره برداری قرار گیرد. این امر مالکیتی است که هم انفرادی است و هم دسته جمعی. در این سیستم بدون این که مالکیت بزرگی وجود داشته باشد، کشاورزان در یک واحد وسیع کار می کنند و در پایان سال از یک طرف به نسبت سهام خود سود دریافت می دارند و از طرف دیگر بابت کاری که کرده اند، دستمزد می گیرند.

برای کمک به اجرای برنامه ها بانک اعتبارات کشاورزی تأسیس شده است که نزدیک به دویست شعبه در سراسر کشور دارد. این بانک نه فقط به تعاونیها و اتحادیه های کشاورزی وام میدهد، بلکه به کشاورزان نیز به طور انفرادی کمک می کند.

به عنوان ترازنامه اجرای مراحل سه گانه اصلاحات ارضی در دوران پانزده ساله انقلاب، می توان ارقام ذیل را ذکر کرد:

تشکیل ۲٫۸۷۱ شرکت تعاونی روستایی در حوزه عمل ۴۵٫۸۹۱ روستا با عضویت قریب ۲٫۸۰۰٫۰۰۰ نفر تشکیل ۱۴۷ اتحادیه روستایی با ۲٫۸۵۵ شرکت عضو، تشکیل ۸۹ شرکت سهامی زراعی در ۸۱۶ روستا و مزرعه با مساحت ۴۰۰٫۰۰۰ هکتار زمین که بیش از ۳۰۰٫۰۰۰ نفر از کشاورزان و خانواده های آنان از مزایای آن استفاده می کنند، تشکیل ۳۵ شرکت تعاونی تولید روستایی به منظور یکپارچه شدن اراضی مزروعی کشاورزان و در جهت امکان بهره برداری از منابع آب و خاک و تسطیح اراضی مزروعی و سایر تأسیسات عمرانی و زیربنایی در ۲۱۴ روستا و مزرعه با مساحت ۸۸٫۰۰۰ هکتار و با بیش از ۵۷٫۰۰۰ نفر عضو، تاسیس ۱۰۲۲ خانه فرهنگ روستایی که بیش از دو میلیون نفر روستایی از امکانات و وسایل آنها استفاده می کنند و ۷۴۹ مهد کودک که در آنها قریب ۲۵٫۰۰۰ نفر از کودکان روستایی سه تا شش ساله از تعلیمات کودکستانی و یک عده غذای روزانه بهره مند می شوند.