(۵۰)

تعمیم دموکراسی

پنجمین اصل انقلاب یعنی اصلاح قانون انتخابات اکنون به طور کامل عملی شده است. اعلام و اجرای این اصل در آغاز انقلاب از نظر تعمیم دموکراسی و تأمین شرکت واقعی مردم در تعیین سرنوشت خودشان، اهمیتی اساسی داشت. مهمترین دست آورد این اصل، شرکت زنان ایران در انتخابات در شرایط حقوقی کاملا مساوی با مردان بود. ولی تغییرات مهم دیگر در قوانین انتخاباتی و تدوین قانون، تشکیل انجمن های استان و شهرستان و انجمن های شهر و ده و قانون نظام صنفی و ایجاد شوراهای آموزش و بهداری نیز نتایج دیگری بود که این اصلی به طور مستقیم یا غیر مستقیم به همراه آورد.

با اعطای حق رأی به همگان، نظام پارلمانی ایران که تا قبل از انقلاب، پارلمان ایران را به صورت یک باشگاه خصوصی ثروتمندان و متنفذان در آورده بود، بر پایه بسیار وسیع تر و مترقی تر استوار گردید.

زنان ایران که نقش سازنده آنان در اجتماع امروز ایران نقشی فعال و مثبت و احترام انگیز است، از آن پس در تمام شئون حیات ملی شرکت جستند و به مقاماتی چون وزارت، سفارت، نمایندگی مجلسین، استادی دانشگاهها، قضاوت، وکالت دادگستری، شهرداری، مدیریت شرکتها و مقامات حساس متعدد دیگر رسیدند. حتی زنان افسر و درجات پائین تر در نیروهای مسلح، مشغول کار هستند.

مشارکت ملی در همه امور مملکتی و حکومت مردم بر مردم، اکنون در همه سطوح زندگی اجتماعی، از پائین ترین تا بالاترین سطح تحقق یافته است. مردم ایران آزادانه نمایندگان خود را در تعاونی ها، شوراهای ده، خانه های انصاف، انجمن های شهر و شهرستان و  شوراهای داوری انتخاب می کنند و درمرحله بالاتر، یعنی در رای گیری حزبی و رای گیری برای انتخاب نمایندگان مجلس شورای ملی و مجلس سنا نیز که برای هر کرسی آنها چندین نفر نامزد معرفی می شوند، مستقیما شرکت دارند. از طرف دیگر در اظهار نظریات خود از راه سازمان های حزبی و از راه وسائل خبری، از آزادی کامل برخوردارند. منطقا این کامل ترین نوع دموکراسی است که می تواند وجود داشته باشد.

بررسی تعداد شرکت کنندگان در انتخابات پارلمانی و نسبت آنها به کل جمعیت فعال کشور نشان داده است که تعمیم این سیستم دموکراتیک چه تأثیر مثبت و عمیق اجتماعی داشته و تا چه اندازه حس مشارکت عمومی را در امور کشور تقویت کرده است. این نسبت طبق آمار رسمی در انتخابات ادوار بیست و یکم تا بیست و چهارم قانون گزاری به ترتیب ۲۶.۴٪ و ۴۱٪ و ۴۴.۵٪ افزایش نشان می دهد. تعداد مطلق آراء که در چهار دوره قبلی ۱٫۶۷۴٫۴۰۰ بوده، در آخرین دوره انتخابات به ۵٫۱۰۳٫۶۸۳ بالغ شده است.