(۱۳۱)

این عامل فرهنگ، در عین حال بازدارنده ای در برابر خطر ظهور یک جامعه غول آسای مادی است که می تواند بر اثر صنعتی شدن روز افزون کشور به وجود آید و میدانیم که این امری است که در جوامع صنعتی متعددی اتفاق افتاده است. در این جوامع، تکنولوژی انسان را به فرمان خویش می گیرد و او را که آفریننده این تکنولوژی است، به صورت یکی از اجزاء و عناصر خود در می آورد. چنین وضعی البته رفاه و پیشرفت مادی غالبا فراوان به همراه دارد، ولی قادر به ارضاء نیازهای روحی و معنوی جامعه نیست و در نتیجه خلایی در این زمینه به وجود می آید که هیچ رفاه مادی نمی تواند آن را پر کند. سرگشتگی مردم جوامع پیشرفته عصر ما به خصوص نسل های جوان آنها و پدیده های نامطلوب این سرگشتگی که در آغاز این فصل بدان ها اشاره کردم، حاصل منطقی همین خلاء معنوی است.

"تمدن بزرگ" ما مسلما با این خطر اصولی رو به رو خواهد بود. زیرا ما از هم اکنون مراقبت کامل می کنیم که پایه این تمدن را بر توازنی مطلوب میان پیشرفت صنعتی و رشد معنوی استوار سازیم و من ایمان دارم که بدین ترتیب در پرتو غنای فرهنگی و میراث ارزش های اخلاقی و فرهنگ ریشه دار ملی خویش از سقوط در پرتگاهی که تمدنهای مادی و مادیگرا را تهدید می کند، مصون خواهیم ماند.

برای این کار کوشش ما در برنامه ریزی فرهنگی باید معطوف بدان باشد که شخصیت  معنوی ملت ایران و ارزشهای جاودانی فرهنگ ملی و لطافت روحی خاص ایرانی که از کشاکش قرون و اعصار به سلامت جسته است، علیرغم خشونت زندگی عصر ما، هم چنان پای بر جای بماند و حتی گسترش یابد. فرهنگ پیشرفته عصر انقلاب و دوران "تمدن بزرگ" باید همان قدر پاسخگوی نیازهای روحی هر ایرانی باشد که دانش و صنعت و تکنولوژی پیشرفته جوابگوی نیازهای مادی و جسمی اوست. ما از ارزش های اخلاقی و

معنوی این فرهنگ و از زیبایی های بی شمار آن در جلوه های گوناگون اندیشه و عرفان و ادب و هنر، پایگاهی استوار برای تمدنی که پی ریزی می کنیم، خواهیم ساخت. سنت های ارزنده ملی از قبیل علائق خانوادگی، عواطف انسانی، عشق به زیبایی در تمام جلوه های مادی و معنوی آن، نزدیکی با طبیعت، لطافت احساس، جاذبه شعر و ادب، خوی بشر دوستی، روح میهمان نوازی و دیگر خصیصه های تمدن و فرهنگ کهن خود را پاسداری خواهیم کرد و از آنها برای ایجاد ارزش های معنوی و اخلاقی تازه ای در دوران "تمدن بزرگ" که دوران فرهنگ بزرگ نیز خواهد بود، الهام خواهیم گرفت.