(۵۹)

بررسیهای انجام شده نشان داده است که مهم ترین عوامل مرگ و میر کودکان بیماریهای عفونی، سوء تغذیه و به خصوص ترکیب این هر دو، بر اثر عدم رعایت اصول بهداشت مادر و کودک است. در عین حال پژوهش های علمی جهانی روشن کرده است که رابطه محسوسی میان وزن کودک در هنگام تولد او با مراقبت های زمان بارداری و شرایط اقتصادی و اجتماعی و آموزشی خانواده وجود دارد. در ایران آهنگ رشد شیرخواران تا ماه پنجم تقریبا طبیعی است، ولی از ماه ششم این آهنگ کندتر می شود که شاید دلیل آن عدم تکافوی شیر مادران در دومین نیمه سال اول زندگی کودک آنها و عدم اطلاع کافی ایشان از چگونگی تغذیه صحیح کودکان و دادن غذاهای نامناسب بدانان و نیز عفونتهای مکرر باشد.

از طرف دیگر، مطالعات علمی ثابت کرده است که یاخته های مغز آدمی در فاصله تولد تا دو سالگی او، با توجه به وضع تغذیه وی شکل می گیرند. در این صورت کودکانی را که بد تغذیه می کنند، نه تنها ضعیف و نزار می شوند، بلکه سلولهای مغزشان هم به اندازه کافی رشد نمی کند. اصل شانزدهم انقلاب از این نیز فراتر رفته، یعنی در نظر گرفته است که برای تکمیل مراقبت هایی که باید در این زمینه به عمل آید، حتی مادران بارداری که بیمه های اجتماعی آنها را نیازمند معرفی کند، مشمول کمک و مراقبت قرار گیرند. البته شاید در چند سال دیگر، نیازی بدین کار نباشد. زیرا در آن موقع همه خانواده های ایرانی به آن اندازه درآمد خواهند داشت که راسا به حل این مسائل بپردازند. اما اصل این است که در هر صورت و تحت هر شرایطی، در جامعه ایرانی به مسئله هر مادری که دوران بارداری را می گذراند، اهمیتی که لازم است داده شود. چه در اصل این مسئولیت جامعه است که به همه کودکان خود امکان دهد تا به شیوه ای هم آهنگ رشد کنند و از مراقبتهای لازم در این مورد برخوردار باشند.

اجرای این اصل که تقریبا چهار میلیون نفر مادر و کودک را در بر خواهد گرفت، ایجاب می کند که در درجه اول وضع زنان باردار توسط مددکاران و بهیاران با تشکیلاتی دقیق مورد بررسی قرار گیرد، سپس در تغذیه مادرانی که نیاز به کمک داشته باشند، با رژیم غذایی مرتبی که ضامن رشد طبیعی فرزندان آنان در جنین باشد، اقدام شود و در مرحله نهایی یعنی پس از تولد کودک، مراقبت شود که مدت دو یا سه سال غذای لازم و مفید به او برسد تا هم سلول های مغزی او و هم بدن وی، به صورت کامل رشد کنند.

بدین ترتیب با عملی شدن این اصل انقلاب در واقع بهداشت هر فرد ایرانی از هنگام بارداری مادر او آغاز می شود. هنگامی که این برنامه ها کاملا به مورد اجرا درآمده باشد، طبعا چهره نسل تازه تدریجا عوض خواهد شد و نژادی به مراتب تندرست تر و نیرومندتر روی کار خواهد امد که دیگر در آن از بچه های نحیف و ناتوان تقریبا اثری نخواهد بود و کودکان عقب افتاده نیز بسیار کمتر خواهند بود. اگر درست در این مورد عمل شود باید انتظار این دوران را هم زمان با آغاز دوران "تمدن بزرگ" داشته باشیم.